شیشه یکی از مواد مورد نیاز در ساخت انواع پنجره و درب برای ساختمان‌های مختلف است. تولید شیشه در انواع مختلف باعث شده که شاهد بازارهای نامحدودی در استفاده از آن‌ها باشیم. از مهم‌ترین کاربردهای شیشه استفاده در صنایع ساختمان است.
بخش معماری ساختمان بسیار تاثیرپذیر از انتخاب نوع شیشه ساختمانی است. امروزه به جز درب و پنجره از شیشه در موارد مختلفی در ساختمان استفاده می‌شود. در این مقاله به معرفی انواع شیشه‌های ساختمانی و کاربرد آن‌ها به عنوان یک بخش تاثیرگذار خواهیم پرداخت.
شیشه چیست
شیشه ماده‌ای سخت اما شفاف است که ماهیتی انعطاف‌ناپذیر و شکننده دارد. این ماده در برابر زنگ‌زدگی و مواد شیمیایی مانند اسیدها و بازها مقاوم است. شیشه از مواد اولیه‌ای مانند سیلیس، کربنات دو سود و سنگ آهک ساخته می‌شود. این مواد پس از ترکیب شدن، با درجه حرارت بسیار بالا ذوب می‌شوند و پس از آماده شدن مخلوط، به مرحله قالب‌گیری و خنک شدن مخلوط می‌رسند. در انتخاب نوع شیشه ساختمانی مواردی مانند نما و زیبایی بصری، عایق صوتی، عایق حرارتی، استحکام و امنیت مد نظر قرار می‌گیرد و با توجه به نوع کاربرد آن‌ها در محل مطلوب، استفاده می‌شود.
شیشه رنگی
شیشه‌های رنگی با کم و زیاد شدن مواد شیمیایی در مصالح اولیه تولید شیشه به دست می‌آیند. یا شیشه سفید در شیشه مذاب رنگی فرو برده می‌شود تا دو سمت آن رنگی شود. این شیشه‌ها بیشتر در ویترین مغازه، آزمایشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها، ساختمان‌های مسکونی با طراحی خاص و ساختمان‌های صنعتی به کار برده می‌شوند. شیشه‌های رنگی در مقایسه با شیشه‌های معمولی بخش زیادی از نور را به خود جذب کرده و بخش کمی را از خود عبور می‌دهد
شیشه دو جداره
انوع دیگری از شیشه‌ها که مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت و نفوذ سر و صدا دارند، شیشه‌های دوجداره یا چندجداره هستند. این شیشه‌ها از کنار هم قرار گرفتن دو شیشه به صورت موازی ساخته می‌شوند که فضای بین آن‌ها از خلا یا هوای خنثی پر شده است. با توجه به کارکرد و محل استفاده از شیشه دوجداره، می‌توان با ترکیب انواع شیشه‌های دیگر مانند شیشه آینه‌ای، سکوریت، مشجر و غیره، یک نوع پنجره دوجداره سکوریت ساخت.
شیشه مشجر یا طرح‌دار
شیشه مشجر نوعی از شیشه‌های مات محسوب می‌شود. این نوع شیشه بر روی سطح خود ناهمواری‌هایی دارد که منجر به شکست نور و دیده نشدن سمت دیگر شیشه می‌شود. لذا تصویر واضحی از اشیا آن سوی شیشه دیده نمی‌شود. این شیشه اغلب در مکان‌های خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد که هم از بیرون به داخل دید وجود نداشته باشد و هم میزان کافی از نور وارد محیط شود. با توجه به طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، شیشه‌های مشجر کاربردهای گوناگونی دارند و در نمای داخلی یا خارجی ساختمان‌ها به کار برده می‌شوند.
شیشه پیرکس یا ضد آتش
همان طور که از اسم آن مشخص است، این شیشه‌ها در برابر حرارت، یا مواد خورنده و اسید، مقاومت بالایی از خود نشان داده و به همین دلیل در آزمایشگاه‌ها به عنوان ظروف آزمایشگاهی، آشپزخانه یا درب روبروی اجاق یا بخاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیشه پیرکس دارای ضریب انبساطی بسیار پایینی است. این ویژگی باعث شده تا به عنوان آینه‌های تلسکوپی و در انواع شیشه‌های صنعتی استفاده شود.
شیشه نشکن
این شیشه که به نام شیشه ضد گلوله نیز معروف است، از جنس شیشه سکوریت ساخته می‌شود. دو یا چند لایه شیشه که به وسیله ورقه‌هایی از نایلون شفاف تحت حرارت و فشار بالا قرار می‌گیرند، به یکدیگر متصل می‌شوند. هنگام شکستن، خاصیت کشسانی نایلون، مانند پراکندگی ذرات شیشه می‌شود. این شیشه موجب جلوگیری از ایجاد سر و صدا و انرژی امواج فرابنفش شده و در ویترین مغازه‌های فروش اجناس گران بها و با ارزش و خوردوهای پلیس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیشه رفلکس یا آینه‌ای
یکی از فرآورده‌های شیشه فلوت، شیشه آینه‌ای یا رفلکس است که در نماهای خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماده پوششی که روی شیشه فلوت قرار می‌گیرد، خاصیت انعکاسی به شیشه می‌دهد. این شیشه نور خارجی را بازتاب کرده و باعث کاهش نفوذ نور خورشید به ساختمان شده و حالت آینه‌ای ایجاد می‌کند. این شیشه از سمت داخل ساختمان، شبیه سایر شیشه‌های معمولی عمل کرده و ویژگی بازتاب دهندگی و آینه‌ای ندارد. این ویژگی در شب برعکس عمل می‌کند.
شیشه سکوریت یا میرال
از جمله مهم‌ترین انواع شیشه‌های ساختمانی، شیشه سکوریت است که در تراس، دودبند، درب ورودی و سایر قسمت‌هایی از ساختمان که به شیشه مقاوم‌تری نیاز دارد، استفاده می‌شود. این شیشه حرارت دیده، از جمله شیشه‌های ایمنی است که مقاومت بالایی در برابر فشار و شکستن از خود نشان می‌دهد. با فرآوری مجدد شیشه فلوت و اعمال دوباره حرارت خاص به شیشه، میزان مقاومت شیشه را می‌توان تا چندین برابر افزایش داد.
شیشه لمینت
شیشه‌های لمینت از پرس کردن دو یا چند لایه شیشه و طلق لمینت بین آن‌ها به وجود می‌آیند. از این شیشه در مکان‌هایی که به ایمنی و استحکام بالا نیاز دارند، استفاده می‌شود. وجود طلق‌های PVB بین دو لایه شیشه باعث می‌شود که شیشه پس از شکستن فرو نریزد و ذرات شیشه خرد شده به صورت چسبنده به طلق نگه داشته شوند که از جدا شدن و پخش شدن آن‌ها در محیط جلوگیری می‌شود. از این رو شیشه‌های لمینت در ساختمان‌های مرتفع برای جلوگیری از خطرات ناشی از حوادث طبیعی مانند آتش‌سوزی و زلزله بسیار کاربرد دارد. وزن و ضخامت شیشه لمینت نسبت به شیشه معمولی بیشتر است و میزان انتقال گرمای پایین‌تری نسبت به آن‌ها دارد. از این نوع شیشه در ساخت آکواریوم، پل‌های شیشه‌ای هم استفاده می‌شود.
شیشه کریستال
شیشه کریستال به عنوان یکی از شفاف‌ترین و درخشنده‌ترین شیشه‌ها است که به دلیل جذابیت بالای آن، در لابی‌های جواهر فروشی و شو روم‌ها (show room) استفاده می‌شود. وجود سرب در شیشه کریستال باعث افزایش ضریب شکست نور در این شیشه می‌شود. این نوع شیشه وارداتی است و در حال حاضر در ایران تولید نمی‌شود. هم‌چنین میان مردم به دو گروه مغز آبی و مغز سفید شناخته می‌شود.
شیشه خم
شیشه خم یکی از خلاقانه‌ترین مدل‌های شیشه است که علاوه بر زیبایی، در صورت استفاده درست در مکان مناسب، می‌تواند عایق خوبی نیز باشد. شیشه‌های خم که با نام شیشه‌های منحنی نیز شناخته می‌شوند، در اتومبیل‌ها، ساختمان‌های تجاری یا خانه، گنبد‌های شیشه‌ای، درب‌های گردان، آسانسورها، ویترین و بسیاری از سازه‌های و سطوح شیشه‌ای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نکات اجرایی انواع شیشه های ساختمانی
- برای جابه‌جایی و حمل ونقل شیشه از خودروی مناسب و تجهیزات مخصوص برای این امر استفاده کنید تا شیشه ترک، خراش یا آسیب دیگری نبیند.
- قبل از نصب شیشه‌ها، گونیا بودن آن‌ها، عدم وجود ترک و لب پریدگی و سایر عیب‌ها بررسی شود. شیشه‌های تهیه شده باید بدون موج باشند.
- شفافیت درتمام سطح شیشه باید به صورت یکنواخت باشد.
- بسته بودن درست پیچ‌ها و یا بست‌های نگهدارنده شیشه بعد از نصب حتما بررسی شود.
- نوع شیشه‌ای که انتخاب می‌کنید باید با توجه به کارکرد آن و نوع ساختمان باشد. به عنوان مثال برای پنجره‌های ساختمانی و مسکونی از شیشه‌های دوجداره استفاده شود.
- اگر از شیشه‌های دوجداره استفاده می‌کنید، استفاده از نوارها و چسب عایق‌بندی میان دو لایه شیشه آن به طور کامل و دقیق انجام شود و تست‌های لازم برای چک کردن وجود گاز بین دو لایه صورت بگیرد.
- اگر نیاز به استفاده از گردگیر در اطراف شیشه‌های نصب شده وجود دارد، حتما باید درستی محل قرارگیری آن‌ها کنترل شود.
- انبارداری و یا دپوی شیشه‌های مورد استفاده در محل پروژه باید به گونه‌ای انجام شود که در مسیر تردد نبوده و ترجیحا از الوارهای چوبی و شاسی‌های مخصوص شیشه در زیر آن‌ها استفاده شود.
- اگر می‌خواهید از شیشه‌های بزرگ در نما (نماهای شیشه‌ای) استفاده کنید، نوع آن حتما از شیشه‌های سکوریت یا لمینت باشد. هم‌چنین شیشه‌هایی که بیشتر در معرض عبور و مرور افراد هستند، باید از نوع سکوریت باشد تا در صورت شکستن به کسی آسیب نرساند.
سخن پایانی
شیشه یکی از مصالح پرکاربرد است که علاوه بر زیبایی، کارکردهای مهم دیگری نیز در ساختمان‌های مختلف دارد. شیشه با توجه به ویژگی و کاربرد آن، در انواع مختلف ساخته می‌شود که در این مقاله سعی کردیم متداول‌ترین و پرکاربردترین انواع آن را برای شما ارائه دهیم. به دلیل گسترش تنوع شیشه‌ها، تشخیص نوع شیشه مناسب برای مکان مد نظر نسبتا دشوار است. برای مشاوره و انتخاب پنجره متناسب با ساختمان و هم‌چنین تعمیرات مربوط به قاب و پنجره، می‌توانید با کارشناسان تهران دیس تماس بگیرید.